ZORG-AB; Complexe data-integratie voor digitale communicatie in de zorg

Even voorstellen
Reggie de Jong: “Al op jonge leeftijd had ik een sportcarrière, wedstrijdzwemmen. Gelukkig kan ik m’n ambities en energie ook kwijt in m’n werkzame leven. Bij VZVZ heb ik een aantal mooie programma’s opgezet samen met Marcel - waaronder ZORG-ID en ZORG-AB. Ik heb veel plezier om met inhoudelijke mensen en een team een goed resultaat neer te zetten.

Ik kende Data eXcellence (DX) al vanuit een eerder project. Daar speelde een aantal omvangrijke en complexe datamigraties waar we DX voor inschakelden. Bij ZORG-AB zijn we - na een bredere oriëntatie en selectie - ook terecht gekomen bij DX. En dat is een goede keus geweest!”

Marcel Settels: “Ik ben oorspronkelijk ontwikkelaar en ik ben volop met de groei en de behoefte aan communicatie in de zorg aan de slag geweest. In de jaren 90 werkte ik al aan de regionale communicatie tussen huisartsen en apotheken. Toen Landelijk Schakelpunt (LSP) vanuit de overheid in beeld kwam, ben ik daarnaartoe overgestapt. Dat is een schot in de roos gebleken. Ik heb me altijd als een vis in het water gevoeld: op landelijk niveau partijen bij elkaar brengen om zo te komen tot landelijke communicatie in de zorg.”

Waar is de behoefte aan ZORG-AB ontstaan?
Marcel: “De politiek heeft gekozen voor een divers landschap voor de uitwisseling van gegevens in de zorg. De behoefte aan een adresboek - eenduidige adresinformatie geleverd door een generieke voorziening - is echter groot. Verschillende use cases maken namelijk een adresboek in de zorg onmisbaar. Denk bijvoorbeeld aan verwijzen, dossieroverdracht en recepten versturen. In dit adresboek is niet alleen de locatie en contactinformatie van belang, maar ook allerlei technische informatie van een zorgaanbieder.”

Technische informatie?
Marcel: “Ja, je moet weten bijvoorbeeld welke berichten een arts, apotheek of andere zorgaanbieder kan ontvangen, is die aanbieder ook beschikbaar etc. Je hebt meer nodig dan de locatie en adresinformatie om goed en veilig digitaal te kunnen communiceren.”

Marcel vervolgt: “Een andere reden om ZORG-AB te starten is om de zorg efficiënter en goedkoper te organiseren. Hierin is digitale communicatie in de zorg heel belangrijk. Waarmee ZORG-AB dus ook direct een positieve bijdrage heeft om de zorg beter te laten werken met minder kosten.”

Wat waren de uitdagingen?
Reggie: “Het is een kunst om zo’n programma te kunnen starten. Denk aan financiering, privacy, hoe ga je het organiseren, hoe krijg je partijen mee. Het speelveld van partijen is complex: met koepels van zorgaanbieders, Informatieberaad Zorg, Ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en partijen als Vektis en VECOZO. Dan is het belangrijk om duidelijk onderscheid aan te brengen en ieder goed in z’n rol te zetten.”

Marcel vult aan: “Iedereen deelt de visie diensten te ontwikkelen om de zorg vooruit te helpen. Dit doen we in een open stelsel met ruimte voor concurrentie. Hoe je nieuwe diensten positioneert kan echter best ingewikkeld zijn. Het is een proces om te bepalen waar iets thuishoort en hoe je het aanpakt. Gelukkig is er een groot verschil met de situatie van 10 jaar geleden. Nu is er veel meer oog voor gezamenlijk belang en gaan we voor synergie.”

Reggie: “Naast de uitdaging om zo’n programma te starten is de betrouwbaarheid van de data de belangrijkste uitdaging. Het is een landelijke dienst en die staat of valt met betrouwbaarheid. Van deze dienst zijn alle spelers in de zorgmarkt afhankelijk en dan kun je je niet permitteren dat er iets fout gaat. De kwaliteit van de VZVZ-diensten moet hoogwaardig zijn - het heeft namelijk direct te maken met patiëntveiligheid. Dat is overigens ook een reden geweest om met DX in zee te gaan: de kwaliteit moet feilloos zijn.

Betrouwbare data klinkt zo simpel, maar het is enorm complex. Het is bijzonder uitdagend om vanuit meerdere bronregisters de data te ontsluiten, te integreren en vervolgens aan te bieden.

ZORG-AB is een gevulde database met een aantal APIs. Softwareleveranciers bouwen deze APIs in hun eigen toepassing om gebruik te maken van ZORG-AB. ZORG-AB heeft dus geen eigen eindgebruikerstoepassing om bijvoorbeeld een zorgaanbieder te zoeken.

ZORG-AB is meer dan de ontsluiting van gegevens van zorgaanbieders. Een zorgaanbieder kan ook zelf aanvullende gegevens toevoegen. Bijvoorbeeld aantal zorgverleners, afdelingen of specifieke telefoonnummers.”

ZORG-AB slaat de data zelf op - en is dus niet een doorgeefluik?
Marcel: “Ja, dat klopt. De niet-functionele eisen die gesteld worden aan het adresboek kunnen niet geleverd worden door de bronsystemen. Niet alle bronsystemen zijn bijvoorbeeld 24x7 beschikbaar of bieden de noodzakelijke throughput. We realiseren wel een aantal real-time mutatieprocessen om de actualiteit en kwaliteit van de gegevens verder te verhogen.”

Heeft ZORG-AB een impact op de kwaliteit van de gegevens?
Reggie: “Beter dan de bronsystemen kunnen we niet zijn. Maar door de integratie van gegevens komen wel problemen aan het licht. En door het vele gebruik van de gegevens ontstaat er een natuurlijke stimulans voor de zorgaanbieders om de gegevens in de bronnen actueel en betrouwbaar te maken.”

Wat zijn de volgende stappen voor ZORG-AB?
Marcel: “De volgende stap zit vooral op het gebruik - de integratie van ZORG-AB in allerhande software. Hoe meer leveranciers en eindgebruikers beseffen dat ZORG-AB er echt is, zal het gebruik van ZORG-AB groeien. Met ZORG-AB is het niet meer noodzakelijk voor softwareleveranciers om zelf dit soort functionaliteit te bouwen. Dit is een proces van een aantal jaren voordat ZORG-AB breed geïmplementeerd is. Hier past ook de maandelijkse VZVZ netwerkdag. Door kennis te delen stimuleren we het gebruik. En we vangen meteen nieuwe eisen en wensen op.“

Wat zijn je hoogtepunten?
Marcel: “We hadden een prototype van het onderliggende model van ZORG-AB gemaakt. Het bleek zo goed te passen! Het klopte als een bus. Dat was een geweldige doorbraak. Dan weet je dat het fundament goed zit. De complexiteit verschoof toen al vrij snel naar de data-integratie, maar het geeft veel vertrouwen als je weet dat het onderliggend model klopt.”

Reggie: “Voor mij was het een hoogtepunt dat ZORG-AB alle ruim 110.000 zorgaanbieders bevat. Hiermee werd een belangrijke barrière voor de softwareleveranciers geslecht om aan te sluiten. De rol van DX hierin moet niet worden onderschat!
Een ander hoogtepunt is dat ZORG-AB een (kandidaat)bouwsteen voor het duurzaam informatiestelsel in de zorg is geworden. Dit ‘keurmerk’ hebben we gekregen nadat een uitgebreide open consultatie heeft plaatsgevonden; een traject van zo’n 5 maanden. Dat is een bevestiging van ons goede werk en de status die deze dienst heeft in de perceptie van anderen.”

Beveel je DX aan bij anderen?
Reggie: “Absoluut. Als het gaat om een complexe data-integratie of datamigratie zijn ze de enige partij die ik aanbeveel.”

Marcel: “Ze spreken Nederlands. Ze denken in SQL. En dat is heerlijk. Ik ben erg blij met het meedenken en meedoen!“

Dit interview is mede mogelijk gemaakt in samenwerking met Data eXcellence.